مقدمه
در این جلسه درباره یکی از خانواده‌های گیاهی بنام خانواده آراسه یا شیپوری توضیحاتی می‌دهیم.
گستردگی نوع گیاهان این خانواده بصورتی است که بر اساس نحوه رشد و نمو و تکثیر به سه گروه تقسیم می‌شوند:
- تکثیر بوسیله قلمه؛
-رشد ساقه‌ای.
- رشد ساقه‌ای ندارند؛
- تکثیر بوسیله تقسیم بوته.
تکثیر هم با ساقه و هم با تقسیم بوته.
گیاهان گروه اول خانواده آراسه
معروفترین گیاه گروه اول فوتوس است. برگ‌های سبز و ابلق آن قلبی شکل و به اندازه‌های کوچک و بزرگ دیده می‌شوند. تکثیر آسان آن با قلمه‌های ساقه که حداقل دو بند داشته باشند در داخل آب یا ماسه مرطوب صورت می‌گیرد. برای نگهداری فوتوس بافت غنی از مواد غذایی با PH خنثی (نزدیک 7) مورد نیاز است.
گیاه بعدی سین گونیوم است که برگ‌های نسبتاً درشت و ساقه‌های قطور آن رشد سریعی دارد. این گیاه به رنگ‌های سبز، صورتی و ابلق موجود است. گونه سبز رنگ آن سریع رشد می‌کند ولی گونه ابلق و رنگین آن معمولاً سرعت رشد خیلی بالایی ندارد. تکثیر این گیاه بوسیله قلمه ساقه در آب و ماسه میسر است.
گیاه بعدی از گروه اول، برگ انجیری یا مونسترا است. دو گونه مونسترا وجود دارد :
1- مونسترای برگ ریز؛ که ساقه‌های رونده دارد و ریشه‌های نابجا بر روی ساقه‌های آن ظاهر می‌شوند. این گیاه تکثیر فوق‌العاده راحتی دارد. برای تکثیر قلمه‌های ساقه به همراه ریشه نابجا داخل ماسه قرار می‌گیرد.
مونسترای برگ درشت؛ نسبتاً کم رشد و دارای برگ‌های بادبزنی بسیار درشت است و سرعت ریشه‌دار شدن قلمه‌ها و تعداد قلمه‌های آن کمتر از گونه اول است.
گیاه فیلو دندرون یا بابا آدم دارای برگ‌های قلبی شکل، فوق‌العاده کم رشد و سبز رونده است. هم‌چنین برگ‌های آن بسیار درشت با زائده نسبتاً باریکی می‌باشند.
فوتوس سوراخ‌دار نیز یک فیلو دندرون بسیار کند رشد و سخت ریشه‌زا است. یکنوع فیلو دندرون با برگ‌های بسیار درشت وجود دارد که محل قطع برگ‌ها شبیه به یک چشم ظاهر می‌شود. این گیاه تاریخی، بسیار قدیمی است.
گیاهان گروه دوم خانواده آراسه
این گیاهان بوسیله پا جوش تقسیم می‌شوند و رشد ساقه‌ای ندارند. در این گروه دو گیاه معروف وجود دارد که از اهمیت اقتصادی برخوردار هستند.
گیاه آنتوریوم حداقل 26 گونه زینتی دارد و بخش اسپات رنگی آن اصطلاحاً بنام گل شناخته شده است و دوام بسیار طولانی بصورت شاخه بریده دارد. برای نگهداری آنتوریوم از گلخانه‌هایی با تهویه مناسب استفاده می‌شود که رکود هوا یا کمبود اکسیژن نداشته باشد. برای نگهداری آنتوریوم خاک سبک با PH اسیدی و غنی از مواد غذایی مناسب است. در سال‌های اخیر با گسترش کشت و کار آنتوریوم و در حقیقت ارزشی که این گیاه در بازار جهانی گل و گیاه دارد برای آن کمتر از بستر خاک استفاده می‌شود، و صرفاً در محیط فاقد خاک و در محیط هیدروپونیک به کمک مواد غذایی خاص پرورش می‌یابد.
گیاه اِسپَتی فیلوم با بخش زینتی اسپات‌های سفید رنگ، برگ‌های سبز و زیبا، گیاه سریع‌الرشدی می‌باشد. بوسیله تقسیم بوته یا پا جوش‌هایی که در کنار پایه مادری تولید می‌شود قابل تکثیر است.
برای نگهداری اسپتی فیلوم باید از خاک غنی از مواد غذایی و PH اسیدی و محیطی با رطوبت نسبی حدود 60 تا 65 درصد استفاده کرد در غیر اینصورت کیفیت و سلامت برگ‌ها از بین می‌رود.
گیاه کات فلاور شیپوری یا کالا یا آروم به رنگ‌های متنوع بوده و اسپات‌های شیپوری مانند بخش زینتی آن را تشکیل می‌دهند. این گیاه به رنگ‌های سفید، زرد و ... در بازار موجود است. این گیاه نیاز به استراحت تابستانه دارد. بافت خاک متوسط تا خوب این گیاه در تابستان نیاز چندانی به آبیاری ندارد. بعد از 3-2 هفته(در اواخر مرداد ماه) ریزوم‌های جدا شده را از خاک خارج کرده و کشت و تکثیر می‌نماییم. دو هفته بعد از تکثیر گیاه رشد رویشی آن آغاز می‌شود و سپس در حدود ماه‌های دی تا بهمن گل‌های اسپاتی گیاه
ظاهر شده و بعنوان یک شاخه بریدهCut Flower قابل عرضه به بازار هستند.
گیاه کالادیوم، برگ‌های رنگین، درشت و قلبی شکل دارد. این گیاه به یک خاک سبک و غنی از مواد غذایی با PH 2/6 – 5/5 و درجه حرارت نسبتاً ثابت 22 تا 24 درجه سانتی‌گراد نیاز دارد. تکثیر آن بوسیله تقسیم بوته می‌باشد.
گیاهان گروه سوم خانواده آراسه
این گیاهان بوسیله قلمه و پا جوش تکثیر می‌شوند. معروفترین گیاه این دسته دیفن باخیا است که دارای گونه‌های متعدد ابلقی رنگ است. هر چقدر میزان ابلقی دیفن باخیا بیشتر باشد به شرایط و محیط سخت دیرتر سازگاری پیدا می‌کند.
دیفن باخیا گیاهی است که در خاک‌های متوسط، با آبیاری منظم بخوبی رشد و نمو می‌کند و رشد ساقه‌ای خیلی خوبی دارد. بوسیله گیاهچه‌های کوچکی که در کنار گیاه مادری سبز می‌شوند (پا جوش) براحتی قابل تکثیر است. علت اصلی ریزش برگ‌های پایینی دیفن باخیا، خشکی محیط است. برای جلوگیری از این حالت بهتر است که بر حسب درجه حرارت محیط، روزانه بین یک تا سه بار اطراف گیاه را آب‌فشانی کنیم تا رطوبت مناسب برای آن مهیا شود.
گیاه آلوکازیال دارای برگ‌های بسیار بزرگ است و در گلخانه‌هایی با خاک اسیدی و عمیق جایی که ریشه‌های آن بتوانند در داخل خاک گسترش پیدا کنند نگهداری می‌شود.
در محیطی با رطوبت کم، برگ‌های گیاه کوچک شده و در صورت تداوم خشکی محیط لکه‌های سوختگی در حاشیه برگ‌ها دیده می‌شود.
این گیاه بوسیله تقسیم بوته و قلمه‌های ساقه تکثیر می‌شود.
نکته
قلمه ساقه‌ی جدا شده‌ای است که باید ریشه‌دار شود، ولی پا جوش گیاه کامل ریشه‌دار است که قابل کشت و کار می‌باشد.
کلمات کلیدی:
